Lody to jeden z najbardziej uwielbianych deserów na świecie, a ich historia jest tak samo fascynująca, jak różnorodność smaków, które oferują. Choć trudno wskazać jedną osobę odpowiedzialną za ich wynalezienie, można z pewnością stwierdzić, że lody towarzyszą ludzkości od tysięcy lat. Przyjrzyjmy się bliżej skąd pochodzą lody, jak ewoluowały i jakie ciekawostki kryją się za tym mrożonym przysmakiem.
Jakie są początki lodów?
Historia lodów sięga tysięcy lat wstecz, a pierwsze wzmianki o mrożonych deserach pochodzą z Chin. Już około 3000 lat p.n.e. Chińczycy przyrządzali desery ze zmiażdżonych owoców i kruszonego lodu, podobne do dzisiejszych sorbetów. Technika ta opierała się na wykorzystaniu naturalnego chłodu śniegu i lodu, co umożliwiało schładzanie żywności.
W starożytnej Grecji i Rzymie również znano lodowe przysmaki. Grecy wykorzystywali śnieg z Olimpu, mieszając go z sokami owocowymi, miodem i winem. W Rzymie natomiast lód łączono z miodem, cynamonem, wodą różaną oraz dodatkami takimi jak migdały, daktyle czy figi. Jednak dostęp do lodu był ograniczony i kosztowny, co sprawiało, że lodami mogły się cieszyć jedynie elity.
Chińskie korzenie
Chińczycy jako pierwsi opanowali technikę mrożenia żywności za pomocą śniegu i saletry. Już 2000 lat p.n.e. tworzyli słodkie mrożone syropy z owoców i ryżu, które były przysmakiem władców i arystokracji. Marco Polo, słynny podróżnik, miał przywieźć do Europy recepturę lodów z Chin, co przyczyniło się do ich rozpowszechnienia na Starym Kontynencie.
Jak lody dotarły do Europy?
W Europie lody pojawiły się za sprawą Arabów, którzy w X wieku przekazali recepturę sorbetów Sycylijczykom. Włoscy cukiernicy udoskonalili te mrożone desery, dodając do nich mleko. W XVII wieku we Francji powstała pierwsza na świecie lodziarnia – Cafe Procope, założona przez sycylijskiego arystokratę Francesco Procopio de’Coltelli.
Renesansowe Włochy
Współczesne lody, takie jakie znamy dzisiaj, narodziły się we Włoszech. Renesansowy kucharz Bernardo Buontalenti z Florencji stworzył deser na bazie mleka, jajek i cukru, który stał się podstawą dla lodów kremowych. Włochy do dziś są uważane za królestwo lodów tradycyjnych, a ich receptury opierają się na naturalnych składnikach.
Francuska lodziarnia
Pierwsza lodziarnia na świecie, Cafe Procope, stała się miejscem spotkań znanych postaci takich jak Napoleon Bonaparte, Victor Hugo czy Fryderyk Chopin. Dzięki temu lodowe specjały zyskały na popularności, a kolejne lodziarnie zaczęły powstawać w całej Europie.
Jak lody rozwijały się w Polsce?
Wzmianki o lodach pojawiają się w Polsce już w XVII wieku, a w 1783 roku Wojciech Wielądko opisał je w swojej książce kucharskiej „Kucharz doskonały”. Początkowo były one dostępne jedynie na królewskim dworze. Dopiero w okresie międzywojennym lody stały się popularne wśród szerszej publiczności, a na ulicach pojawiły się wózki z lodami sprzedawanymi pomiędzy dwoma wafelkami.
Lody w okresie PRL
W czasach PRL lody stały się powszechne dzięki popularnym markom takim jak Calypso i Bambino. W 1979 roku powstała firma Bracia Koral, która do dziś produkuje wysokiej jakości lody, cieszące się dużą popularnością w Polsce i za granicą. Lody te są dostępne w różnych formach i smakach, od tradycyjnych po nowoczesne wariacje.
Jakie są współczesne trendy w produkcji lodów?
Współczesne lody dostępne są w niezliczonej ilości smaków i form. Od tradycyjnych gałkowych po nowoczesne wersje w jadalnych rożkach. Kreatywność producentów nie zna granic, a konsumenci mogą cieszyć się niezwykłymi smakami z różnych zakątków świata.
- Lody o smaku matcha w Japonii.
- Lody z dodatkiem czarnego sezamu i czerwonej fasoli w Chinach.
- Lody serwowane w bułce w Tajlandii.
W Polsce również nie brakuje nowoczesnych trendów. Lody rzemieślnicze cieszą się dużą popularnością, a lokalne lodziarnie oferują nie tylko tradycyjne smaki, ale i te bardziej ekscentryczne.
Produkcja domowa
Wiele osób decyduje się na przygotowanie lodów w domu. Jest to prostsze niż mogłoby się wydawać, a efekty często przewyższają te kupowane w sklepie. Sorbety z owoców czy lody z mleka kokosowego to tylko niektóre z propozycji, które można łatwo przygotować samodzielnie.
„Lody to nie tylko deser – to podróż w czasie, smak historii i kultura zamknięta w mrożonej formie.”
Historia lodów jest fascynującą opowieścią o ludzkiej pomysłowości i umiłowaniu do słodkich, zimnych przysmaków. Od starożytnych Chin po współczesne lodziarnie, lody przeszły długą drogę, by stać się tym, czym są dziś – ulubionym deserem na całym świecie.
Co warto zapamietać?:
- Historia lodów sięga około 3000 lat p.n.e. w Chinach, gdzie przyrządzano mrożone desery z owoców i lodu.
- W Europie lody zyskały popularność dzięki Arabom w X wieku oraz włoskim cukiernikom, którzy dodali mleko do sorbetów.
- Pierwsza lodziarnia na świecie, Cafe Procope, została otwarta we Francji w XVII wieku, stając się miejscem spotkań znanych osobistości.
- W Polsce lody pojawiły się w XVII wieku, a ich popularność wzrosła w okresie międzywojennym oraz w czasach PRL dzięki markom takim jak Calypso i Bambino.
- Współczesne lody oferują różnorodność smaków i form, a lody rzemieślnicze oraz domowe przygotowanie stają się coraz bardziej popularne.
