Hawaje, znane ze swojej wyjątkowej urody i fascynującej historii, przyciągają turystów z całego świata. Ale kto właściwie odkrył te wyspy i jakie ciekawostki wiążą się z ich historią? To pytanie prowadzi nas w podróż w czasie, gdyż odkrycie Hawajów jest ściśle związane z postacią jednego z najsłynniejszych odkrywców – Jamesa Cooka.
Kim był James Cook?
James Cook, urodzony 27 października 1728 roku w Marton, w hrabstwie Yorkshire, to jedna z najbardziej zasłużonych postaci w historii żeglugi i odkryć geograficznych. Jego kariera na morzu rozpoczęła się wcześnie – już w wieku 14 lat pracował jako chłopiec okrętowy, a z czasem awansował do stopnia oficerskiego. Od 1755 roku służył w brytyjskiej marynarce królewskiej, gdzie zdobył uznanie dzięki precyzyjnym pomiarom wybrzeży Nowej Fundlandii oraz ujścia rzeki Świętego Wawrzyńca.
Cook zasłynął z trzech wielkich wypraw dookoła świata, które miały na celu badanie nieznanych terenów oraz umocnienie brytyjskich wpływów w Oceanii. Jego podróże nie tylko przyczyniły się do odkrycia nowych ziem, ale także do rozwoju nauki, gdyż towarzyszyli mu znani przyrodnicy, tacy jak Joseph Banks. Podczas pierwszej wyprawy w latach 1768–1771, Cook odkrył wiele wysp na Pacyfiku, w tym część Hawajów.
Jak odkryto Hawaje?
Podczas swojej trzeciej wyprawy, w 1778 roku, James Cook stał się pierwszym Europejczykiem, który odkrył Hawaje, nadając im nazwę „Sandwich Islands” na cześć swojego sponsora, Johna Montagu, 4. hrabiego Sandwich. Cook ujawnił ich lokalizację i początkowo nazwał je „Owyhee”. Archipelag jest położony około 3200 km na południowy zachód od Ameryki Północnej, w północno-środkowej części Oceanu Spokojnego.
Hawaje były dla Cooka przystankiem w drodze do poszukiwania Przejścia Północno-Zachodniego. Niestety, jego druga wizyta na wyspach w 1779 roku zakończyła się tragicznie. Podczas potyczki z miejscową ludnością Cook zginął, co zakończyło jego niezwykłą karierę odkrywcy.
Jakie są najważniejsze wyspy Hawajów?
Hawaje składają się z 137 wysp, z których osiem głównych jest najbardziej znanych. Spośród nich siedem jest zamieszkanych. Są to:
- Hawaiʻi, znana jako Wielka Wyspa ze względu na swoją powierzchnię,
- Oʻahu, gdzie znajduje się stolica stanu, Honolulu,
- Kauaʻi, często nazywana Wyspą Ogrodów,
- Maui, znana jako Wyspa Doliny,
- Molokaʻi,
- Lānaʻi,
- Niʻihau.
Wyspa Kahoʻolawe jest niezamieszkana. Archipelag, o pochodzeniu wulkanicznym, rozciąga się na długości niemal 2500 km, a jego wyspy charakteryzują się różnorodnymi krajobrazami – od górzystych terenów po bujne lasy tropikalne.
Jakie tajemnice kryje historia Hawajów?
Pierwsi osadnicy przybyli na Hawaje około roku 300 n.e. z Markizów, a w XI wieku z Tahiti. Ustanowili oni nowy system wodzów oraz wprowadzili system Kapu, który regulował życie społeczne i religijne, w tym praktykę składania ofiar z ludzi.
Królestwo Hawajów powstało w 1795 roku, kiedy to król Kamehameha I zjednoczył wszystkie zamieszkane wyspy. Dynastia Kamehameha rządziła do 1872 roku, wprowadzając wiele zmian, takich jak chrystianizacja wysp i stopniowa modernizacja.
Przemiany polityczne
W 1887 roku, pod presją białych imigrantów, król Kalākaua został zmuszony do podpisania tzw. „Konstytucji bagnetowej”, która drastycznie ograniczyła jego władzę. W 1893 roku doszło do przewrotu, w wyniku którego królowa Liliʻuokalani abdykowała. Republika Hawajów została proklamowana w 1894 roku, a w 1898 roku Hawaje zostały anektowane przez Stany Zjednoczone.
Jakie są współczesne Hawaje?
Od 1959 roku Hawaje są 50. stanem USA, co przyniosło wiele zmian, zwłaszcza w dziedzinie turystyki. Wyspy stały się popularnym celem podróży dzięki swojemu malowniczemu krajobrazowi oraz bogatej kulturze. Współczesne Hawaje są również miejscem mieszania się wielu kultur, co jest widoczne w kuchni, sztuce i języku mieszkańców.
Kultura i tradycje
Hawaje zachowały wiele tradycyjnych praktyk, takich jak Hoʻoponopono – starożytna praktyka pojednania i wybaczenia. Wyspy są również domem dla wielu endemicznych gatunków flory i fauny, które można podziwiać w licznych parkach narodowych.
Hawaje to miejsce, gdzie historia łączy się z nowoczesnością, a natura z kulturą, tworząc niepowtarzalny klimat. Od magicznych zachodów słońca po aktywne wulkany, wyspy te oferują nieskończone możliwości odkrywania i fascynującej przygody.
Co warto zapamietać?:
- Hawaje zostały odkryte przez Jamesa Cooka w 1778 roku, który nadał im nazwę „Sandwich Islands”.
- Archipelag składa się z 137 wysp, z czego osiem głównych to: Hawaiʻi, Oʻahu, Kauaʻi, Maui, Molokaʻi, Lānaʻi, Niʻihau oraz niezamieszkana Kahoʻolawe.
- Pierwsi osadnicy przybyli na Hawaje około 300 n.e., a królestwo Hawajów zostało zjednoczone przez króla Kamehameha I w 1795 roku.
- W 1898 roku Hawaje zostały anektowane przez Stany Zjednoczone, a od 1959 roku są 50. stanem USA.
- Hawaje zachowały wiele tradycji, takich jak praktyka Hoʻoponopono, oraz są domem dla unikalnych gatunków flory i fauny.
